Chaos in "la capital"

30/1/20 — Santiago de Chili — tussenstop in la capital

Vanaf de eerste rij van het bovendek hadden we een geweldig zicht op de weg….en kenden we af en toe ook een spannend moment toen de bus de afdaling inzette net voorbij de grens met Argentinië. Na een comfortabele busrit van bijna een dag kwamen we toe in het super drukke Santiago de Chili. We wisselden onze gegevens uit met Alexander uit Oxford. Een intelligente kerel van 20 die voor hij zijn politieke studies aanvat eerst de wereld wil zien.

Tijdens de eerste taxirit in Santiago kregen we al meteen te horen dat we erg voorzichtig moesten zijn en dat we vooral ’s avonds niet meer op straat moesten lopen. Dezelfde nacht braken hevige rellen uit omdat een politietruck een fan van het lokale voetbalteam Colo-Colo had overreden toen de jonge man na een avondwedstrijd het stadion verliet. Volgens de politie was 30 januari de meest gewelddadige dag van 2020!
We hadden al veel TV-beelden gezien en inmiddels ook met veel mensen gepraat over de chaos in de hoofdstad maar nu we het met eigen ogen zagen, stonden we toch te kijken. We hebben alle begrip voor de rechten en waarden waarvoor de Chileense demonstranten strijden. De vernielingen in de stad echter zijn wel aanzienlijk. Verschillende mensenrechtenorganisaties beschuldigen de veiligheidstroepen van verkrachting, marteling en overmatig geweld wat we trouwens al van verschillende Chilenen mochten vernemen.
Overal wordt gerefereerd naar "Negro Matapacos" ("Black Cop-Killer"), de zwarte hond met de rode bandana. Tijdens de studentendemonstraties van 2011-2013 was deze moedige rebelhond de held van de arbeidersklasse. Hij marcheerde samen met de demonstranten in de straten van Santiago de Chili en verdedigde hen tegen de autoriteiten. Illustrator Maldito Perrito heeft onlangs zijn beeltenis aangepast naar aanleiding van de metro-tariefverhoging. In de afbeelding, die viraal ging op sociale media, huppelt Matapacos over een tourniquet terwijl hij een ondeugende zijwaartse blik werpt, met het woord EVADE geschreven in vetgedrukte letters.
De volgende dag probeerden we af en toe om zo discreet mogelijk een foto te nemen van de schade en/of de protestboodschappen en uit solidariteit kochten we ook enkele protestsjaaltjes.

Nog onder de indruk waren we van een prachtig kunstwerk op de gevel van de ‘Campus Condell de la Academia’ dat de avond voor onze aankomst gefinaliseerd werd. Het kon niet toevalliger.De artistieke creatie toont verschillende ogen en symboliseert twee onderwerpen. Een facet verwijst naar een land dat zijn ogen opende en het andere facet verwijst naar de misbruiken en oculaire verminkingen die zich hebben voorgedaan sinds de eerste dag van de sociale onrusten. Aan het Mosaico Protesta-collectief werkten verschillende groepen en individuele kunstenaars uit Chili en Argentinië mee.

Op onze tweede dag in Santiago kregen we weer uitdrukkelijk de boodschap om de protestzone te vermijden en ’s avonds binnen te blijven. Voetbalfans hadden via verschillende kanalen opgeroepen om een groot protest bij te wonen om de dood van hun vriend te herdenken. Het was een wijze raad want aan de nieuwe schade te zien, was het wederom een heftige nacht geweest.
We bezochten het “Museo de la Memoria y los Derechos Humanos” dat gewijd is aan de herdenking van de slachtoffers van het rechtse regime tijdens de dictatuur van Pinochet. Architecturaal een prachtig museum maar het maakte heel wat gevoelens los; woede, verdriet, verslagenheid. Ongeloof ook over tot welke gruweldaden een mens in staat kan zijn.

Gelukkig is een mens ook tot mooie dingen in staat. Daar is het “Museo a cielo Abierto” in San Miguel het bewijs van. Het Cultureel Centrum Mixart, bracht in 2010 kunstenaars van nationale en internationale faam bijeen om in deze volkse buitenwijk muurschilderingen op de zijgevels te plaatsen. Het project “Van droom tot muur” begon met 10 muurschilderingen en eindigde met 27 artistieke creaties.

Ondanks de korte tijd kregen we toch een eerste impressie van de hoofdstad en die was niet altijd even fraai. Jammer genoeg leven nog heel wat mensen op de straat.